Ngày 20 tháng 12 năm 2013, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ) đã công bố và chọn năm 2015 là Năm Quốc tế của Ánh sáng và công nghệ dựa trên ánh sáng IYL- 2015 (The International Year of Light and Light-based Technologies). Ánh sáng đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta và là một ngành học xuyên suốt cấp bách của khoa học trong thế kỷ 21. Nó đã cách mạng hóa nền y học, mở ra truyền thông quốc tế thông qua Internet và tiếp tục là trung tâm để liên kết các khía cạnh văn hóa, kinh tế và chính trị của xã hội toàn cầu. Do đó, LHQ nhận thấy cần phải nâng cao nhận thức của con người toàn cầu về tầm trong trọng của công nghệ dựa trên ánh sáng. Khoa học về ánh sáng sẽ thúc đẩy phát triển bền vững và cung cấp các giải pháp cho những thách thức toàn cầu về năng lượng, giáo dục, nông nghiệp và y tế.

Các chương trình về IYL- 2015 sẽ góp phần nâng cao sự hiểu biết của cộng đồng quốc tế về vai trò trung tâm của ánh sáng trong thế giới hiện đại, cũng như để chào mừng ngày kỷ niệm đáng chú ý trong năm 2015 - kỷ niệm 1000 năm từ những nghiên cứu đầu tiên của thông tin quang học.

Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm năm quốc tế của Ánh sáng và các Công nghệ dựa trên Ánh sáng IYL - 2015 Trung tâm Quốc tế về Vật lý Lý thuyết Abdus Slam (ICTP) đã kết hợp với Hội đồng quốc tế về Quang học ICO (International Commission for Optics), Hội Quang học Mỹ OSA (Optical Society of America), Hội quốc tế về Quang học và Photonic SPIE (International Society for Optics and Photonics), Hội Quang học Châu Âu EOS (European Optical Society), Hội Quang học và Photonic Italia SIOF (Società Italiana di Ottica e Fotonica), Viện Khoa học quốc gia Vương quốc Anh NAS (US National Academy of Sciences) và Hội Quang học quốc tế trong Khoa học sự sống OWLS (International Society on Optics Within Life Sciences) để tổ chức Lớp học về Ánh sáng – một cây cầu nối giữa Trái đất và Không gian (Light – a Bridge between Earth and Space) tại ICTP, Trieste, Italia từ ngày 09 đến ngày 20 tháng 2 năm 2015.

Nguyễn Văn Hảo bên ảnh của Abdus Salam (người sáng lập ra ICTP năm 1964) tại sảnh của Giảng đường chính Leonardo da Vinci, ICTP

Nhận lời mời của Giáo sư Joseph Niemela - Trưởng ban tổ chức địa phương của Lớp học, Nguyễn Văn Hảo – giảng viên Khoa Vật lý & Công nghệ, Trường Đại học Khoa học đã tới ICTP để tham dự hoạt động mang nhiều ý nghĩa này. Hoạt động này đã thu hút hơn 130 nhà khoa học gồm các học viên cao học, nghiên cứu sinh, postdoc và các nhà khoa học uy tín trong lĩnh vực Quang học từ hơn 50 quốc gia trên khắp thế giới tham dự.

Như chúng ta đã biết, việc sử dụng và ứng dụng công nghệ quang học và thiết bị trong không gian đã cho phép nhân loại đạt được những tiến bộ đáng kể trong những kiến ​​thức và sự hiểu biết về hành tinh của chúng ta và vũ trụ. Ví dụ, với "đôi mắt" quang học được lắp đặt trên vệ tinh khí tượng chúng ta có thể dự báo mô hình thời tiết trên toàn cầu và đạt được một sự hiểu biết tốt hơn về biến đổi khí hậu, cũng như sự phức tạp liên quan giữa sinh quyển, địa quyển và khí quyển. Nhìn ra bên ngoài, cả trong và ngoài thiên hà của chúng ta, hệ thống quang học cho phép quan sát không gian sâu đối với các nghiên cứu không gian và thiên văn học (ví dụ, nguồn gốc của vũ trụ, việc tìm kiếm các hành tinh có thể có sự sống, trường hấp dẫn không gian ...). Lớp học mùa đông về quang học không những bao gồm tất cả các khía cạnh của các hệ thống quan sát dựa trên quang học, mà còn bao gồm các công nghệ dựa trên ánh sáng tiên tiến (lượng tử ánh sáng). Các bài giảng được chia làm ba phần: phần đầu tiên sẽ được dành riêng cho các thành phần quang học và quang tử, phần thứ hai là các dụng cụ và công nghệ và phần thứ ba là các ứng dụng trong không gian.

Xen kẽ với các bài giảng trên, ban tổ chức cũng đã tổ chức một Hội thảo LAMP (Laser, Atomic and Molecular Physics) trong hai ngày để các thành viên của lớp học trình bày các kết quả nghiên cứu của riêng mình, đồng thời đây cũng là cơ hội để các thành viên của Lớp học trao đổi và thảo luận với nhau về các thông tin khoa học mới trong lĩnh vực Quang học – laser và Ứng dụng. Hội thảo này được tài trợ bởi Hội quốc tế về Quang học và Photonic SPIE, Mỹ. 

Nguyễn Văn Hảo tại Workshop với đồng nghiệp SUMAN  Shekhar (Viện Công nghệ IIT, Ấn Độ)

Ngoài ra, các nhà khoa học tham dự các hoạt động này còn được đi thăm Đài thiên văn Basovizza ở ngoại ô của Trieste, Italy). Đài thiên văn Basovizza , được thành lập vào năm 1866, là một tổ chức quan trọng để nghiên cứu và phát triển công nghệ trong thiên văn học và vật lý thiên văn. Các hoạt động nghiên cứu chính tại Đài thiên văn bao gồm: vật lý của Mặt trời và hệ mặt trời, thiên văn học ngoài thiên hà và vũ trụ học, thiên văn học và công nghệ không gian.

Đài thiên văn Basovizza ở ngoại ô của Trieste, Italy

Nguyễn Văn Hảo chụp ảnh lưu niệm với GS của Đài thiên văn

Nguyễn Văn Hảo tại Đài thiên văn Basovizza, Trieste, Italia           

Tới gần cuối của hoạt động này, Ban tổ chức đã tổ chức một buổi tiệc chiêu đãi cho tất cả các thành viên của Lớp học được giao lưu với nhau, để mọi người có thể hiểu nhau hơn, gần gũi nhau hơn cũng như tạo không khí thân mật giữa Ban tổ chức, các giảng viên và học viên đến từ khắp nơi trên thế giới.

Nguyễn Văn Hảo và GS. Joseph Niemela tại buổi tiệc ở Adriatico, ICTP

Nguyễn Văn Hảo chụp ảnh lưu niệm cùng với một số đồng nghiệp ở Adriatico, ICTP

Một số hình ảnh khác của hoạt động của Lớp học tại ICTP

Tới 11h30 sáng thứ 6, ngày 20 tháng 2 năm 2015, Ban tổ chức đã tuyên bố bế mạc Lớp học và trao Chứng chỉ của Lớp học cho các học viên. Phát biểu tại buổi lễ bế mạc, GS. J. Nielema cho biết, Lớp học Mùa đông về Quang học với chủ đề về “Ánh sáng- một cây cầu nối giữa Trái đất và Không gian” được tổ chức trong năm 2015 này thật mang nhiều ý nghĩa, một hoạt động kỷ niệm “năm quốc tế về ánh sáng và công nghệ dựa trên ánh sáng” – cũng là năm đánh dấu mốc 1000 năm con người đã khám phá ra hệ thống thông tin nhờ quang học. Cuối cùng, Ban tổ chức đã tuyên bố Lớp học đến giờ phút này đã thành công rực rỡ và gửi lời cảm ơn tới tất cả các thành viên của Lớp đã tới tham dự đầy đủ, nhiệt tình, khăng khái trao đổi, giao lưu trong toàn bộ các hoạt động của Lớp học và cuối buổi Ban tổ chức đã trao Chứng chỉ cho các học viên.

GS. Joseph Niemela phát biểu bế mạc Lớp học Mùa đông về Quang học 2015

Mời các bạn xem thêm những điều kỳ diệu về Ánh sáng cũng như tầm quan trọng của nó qua các trang web:

http://www.light2015.org/Home.html

https://www.youtube.com/watch?v=rcoMeWV0jZc

https://www.youtube.com/watch?v=-R8jJ0wPM2Q

https://www.youtube.com/watch?v=ZoibDBzlNLE