Nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 50 năm (1964 - 2014) thành lập Trung tâm Quốc tế về Vật lý Lý thuyết Abdus Slam ICTP (International Centre for Theoretical Physics) thuộc Italia (Abdus Slam là nhà Vật lý Lý thuyết người Pakistan đạt giải Nobel về Vật lý năm 1979, Ông là người đặt nền móng và cũng là Giám đốc đầu tiên của ICTP), ICTP đã kết hợp với Hội đồng quốc tế về Quang học ICO (International Commission for Optics), Hội Quang học Mỹ OSA (Optical Society of America), Hội quốc tế về Quang học và Photonic SPIE (International Society for Optics and Photonics), Hội Quang học Châu Âu EOS (European Optical Society), Hội Quang học và Photonic Italia SIOF (Società Italiana di Ottica e Fotonica), Viện Khoa học quốc gia Vương quốc Anh NAS (US National Academy of Sciences) và Hội Quang học quốc tế trong Khoa học sự sống OWLS (International Society on Optics Within Life Sciences) đã tổ chức hai Lớp học về Photonic bao gồm Lớp học dự bị và Lớp học chính thức về Quang học với tiêu đề “Cơ sở của Quang tử: từ Lý thuyết, các thiết bị đến các Ứng dụng” (Preparatory School to the Winter College on Optics and the Winter College on Optics: Fundamentals of Photonics - Theory, Devices and Applications).

NCS. Nguyễn Văn Hảo tham dự Lớp học tại ICTP, Trieste, Italia - 2014

Nhận lời mời của Giáo sư Joseph Niemela (thành viên thường trực, nghiên cứu viên cao cấp, Trưởng Khoa Vật lý Ứng dụng, ICTP) - Trưởng ban tổ chức địa phương của Lớp học), NCS Nguyễn Văn Hảo – giảng viên Khoa Vật lý & Công nghệ, Trường Đại học Khoa học đã tới ICTP để tham dự hoạt động mang nhiều ý nghĩa này. Đây là một hoạt động thường niên của ICTP, hoạt động diễn ra trong 3 tuần từ ngày 3 tháng 2 đến 21 tháng 2 năm 2014. Hoạt động này đã thu hút hơn 130 nhà khoa học gồm các học viên cao học, nghiên cứu sinh, postdoc và các nhà khoa học uy tín trong lĩnh vực Quang học từ hơn 40 quốc gia trên khắp thế giới tham dự [1].

Trong tuần đầu tiên của Lớp học (từ 3/2 – 7/2 năm 2014), tại Giảng đường Kastler thuộc ICTP, Ban tổ chức đã tổ chức một Lớp học dự bị cho Lớp học mùa đông về Quang học dành cho các nhà khoa học trẻ đến từ các quốc gia đang phát triển nhằm trang bị những kiến thức nền cho học viên dễ dàng tiếp thu các bài giảng ở lớp học chính thức về Quang học. Hai tuần sau của Lớp học (từ 10/2 – 21/2 năm 2014) là những bài giảng về rất nhiều lĩnh vực đang được các nhà khoa học trên thế giới quan tâm nghiên cứu đã được trình bày tại Giảng đường chính Leonardo da Vinci của ICTP như: Quang tử, lý thuyết dẫn sóng và quang điện từ; Mạch photonic và quang học tích hợp; Các phương pháp tính toán cho các thiết kế các thiết bị photonic; Các mạch quang điện tử và dẫn sóng dạng phẳng; Chuyển giao công nghệ; photonic trong y – sinh và năng lượng tái tạo.

Các học viên tại giảng đường Kastler, ICTP

Xen kẽ với các bài giảng trên, ban tổ chức cũng đã tổ chức một Hội thảo LAMP (Laser, Atomic and Molecular Physics) trong hai ngày để các thành viên của lớp học trình bày các kết quả nghiên cứu của riêng mình, đồng thời đây cũng là cơ hội để các thành viên của Lớp học trao đổi và thảo luận với nhau về các thông tin khoa học mới trong lĩnh vực Photonic. Hội thảo này được tài trợ bởi Hội quốc tế về Quang học và Photonic SPIE, Mỹ.

NCS. Nguyễn Văn Hảo tại Workshop với GS. Pavel Cheben (National Research Council, Canada - Đồng Trưởng ban tổ chức của Lớp học)

NCS. Nguyễn Văn Hảo tại Workshop với GS. Miltcho Boianov DANAILOV (Elettra, Trieste, Italia - Trưởng ban tổ chức địa phương của Lớp học)

Ngoài ra, các nhà khoa học tham dự các hoạt động này còn được đi thăm khu thí nghiệm Elettra Sincrotrone Trieste (thuộc Basovizza ngoại ô của Trieste, Italy). Elettra Sincrotrone Trieste là một Trung tâm nghiên cứu quốc tế đa ngành, đặc biệt trong việc tạo synchrotron chất lượng cao 2,4 GeV và nguồn sáng laser điện tử tự do (Fermi @ Elettra) và áp dụng nó trong khoa học vật liệu. Mỗi năm có hàng ngàn người trong nước và quốc tế đến từ các trường đại học, cơ sở nghiên cứu, và truy nhập liên quan tới công nghiệp đã sử dụng khu liên hợp thí nghiệm này. Vòng lưu trữ Elettra, được tối ưu hóa cho vùng phổ tử ngoại sâu VUV và vùng tia X mềm, hoạt động giữa 2.0 và 2.4 GeV, và nuôi sống hơn 26 beamlines [3] và trạm thí nghiệm liên quan. Hiện nay, 26 beamlines bao gồm một vòng lưu trữ laser electron tự do, sử dụng các bức xạ tạo ra bởi các nguồn Elettra. Tất cả các kỹ thuật quan trọng nhất dựa trên tia X trong quang phổ học, kính hiển vi quang phổ, nhiễu xạ, tán xạ và in thạch bản thì đều có mặt cùng với trang thiết bị cho kính hiển vi hồng ngoại và quang phổ, tán xạ tử ngoại không đàn hồi và lập bản đồ vùng. Trạm thí nghiệm đa năng được duy trì ở cấp quốc gia, cung cấp phương tiện duy nhất để thực hiện nghiên cứu xuất sắc trong các đa lĩnh vực và chuyên ngành.

Khu liên hợp Elettra Sincrotrone Trieste, Italia

Elettra Sincrotrone Trieste, Italia nhìn từ trên cao

Sơ đồ 26 beamlines

Một phần nhỏ các trang thiết bị thí nghiệm tại Elettra

Các trang thiết bị thí nghiệm khác tại Elettra

Các trang thiết bị thí nghiệm tại Elettra

Các thành viên Lớp học trao đổi với chuyên gia tại Khu thí nghiệm Elettra

NCS. Nguyễn Văn Hảo và đồng nghiệp William M.  FEUDJIO (Cameroon) - tại Elettra, Trieste, Italia

Tới gần cuối của hoạt động này, Ban tổ chức đã tổ chức một buổi tiệc chiêu đãi cho tất cả các thành viên của Lớp học được giao lưu với nhau, để mọi người có thể hiểu nhau hơn, gần gũi nhau hơn cũng như tạo không khí thân mật giữa Ban tổ chức, các giảng viên và học viên đến từ khắp nơi trên thế giới.

NCS. Nguyễn Văn Hảo và GS. Joseph Niemela tại buổi tiệc ở Adriatico, ICTP

GS. Joseph J. Niemela và nhạc công thổi kèn, đàn hát rất say sưa tại buổi tiệc

Các thành viên của Lớp học tại buổi tiệc ở Adriatico, ICTP

Một số thanh viên cùng nhảy theo điệu nhạc rất vui tại buổi tiệc

Các thành viên của Lớp học giao lưu với Ban tổ chức và với các thành viên khác trong buổi tiệc

NCS. Nguyễn Văn Hảo tặng quà cho GS. Joseph Niemela tại sảnh của Giảng đường chính Leonardo da Vinci, ICTP

Tới 11h30 sáng thứ 6, ngày 21 tháng 2 năm 2014, Ban tổ chức đã tuyên bố bế mạc Lớp học và trao Chứng chỉ của Lớp học cho các học viên. Phát biểu tại buổi lễ bế mạc, GS. Pavel Cheben cho biết, Lớp học Mùa đông về Quang học với chủ đề về Photonic được tổ chức trong năm 2014 này thật mang nhiều ý nghĩa, năm chào mừng kỷ niệm 50 năm thành lập và phát triển của Trung tâm quốc tế về Vật lý Lý thuyết Abdus Salam ICTP. GS cho biết thêm, “năm nay chúng tôi nhận được rất nhiều đơn xin tham dự Lớp học (lên tới hàng ngàn hồ sơ), do đó hơn 100 thành viên đang có mặt tại đây là các thành viên xuất sắc và đã được lựa chọn”. Lớp học đã chải qua 3 tuần liên tục với nhiều bài giảng rất hấp dẫn, với các kiến thức rất mới, rất thời sự và các học viên cũng đã trao đổi và giao lưu khá nhiệt tình với các giảng viên tạo cho không khí buổi học thêm sôi động và thú vị. Trình bày và phát biểu tại buổi bế mạc, GS. Joseph Niemela đã nêu ra, năm sau chúng tôi sẽ tổ chức Lớp học Mùa đông về Quang học cũng rất đặc biệt, năm quốc tế về Ánh sáng và các Công nghệ dựa trên Ánh sáng IYL - 2015 (The International Year of Light and Light-based Technologies). Do đó, GS cũng đã trao đổi với Ban tổ chức và các thành viên của Lớp học là cần đưa ra các ý tưởng mới cho Chủ đề của lớp học Mùa đông năm 2015, mọi ý kiến xin gửi về cho GS theo địa chỉ email: [email protected]. Cuối cùng, Ban tổ chức đã tuyên bố Lớp học đến giờ phút này đã thành công rực rỡ và gửi lời cảm ơn tới tất cả các thành viên của Lớp đã tới tham dự đầy đủ, nhiệt tình, khăng khái trao đổi, giao lưu trong toàn bộ các hoạt động của Lớp học và cuối buổi Ban tổ chức đã trao Chứng chỉ cho các học viên.

GS. Joseph Niemela trình bày tại buổi bế mạc về kế hoạch sẽ tổ chức Lớp học Mùa đông về Quang học 2015

Năm 2015 được chọn là năm quốc tế về Ánh sáng, và các Công nghệ dựa trên Ánh sáng

GS. Pavel Cheben và GS. Lorenzo Pavesi trao Chứng chỉ cho các thành viên của Lớp học

NCS Nguyễn Văn Hảo nhận Chứng chỉ từ Ban tổ chức của Lớp học tại ICTP